|
Nghe tra.ng Quy`nh no'i na(ng gio.ng cha^m bie^'m, nha` Chu'a nghi~ ra(`ng con ngu+o+`i na`y bu+'c tri' vi` ta`i na(ng chu+a -Du+o+.c thi tho^' he^'t mu+'c. Tu+o+ng truye^`n Chu'a mo+? ma^'y khoa thi, nga^`m sai thi. tha^`n e'p Quy`nh -Di thi, ne^'u Quy`nh thu+.c lo`ng tho+` Chu'a, Chu'a se~ cha^'m Tra.ng nguye^n.
Ky` thi ho^.i thu+' nha^'t - Na(m a^'y kho^ng co' -Die^`u gi` vui mu+`ng. Chu'a la.i mo+? a^n khoa (!) Cha(?ng qua vi` nha` chu'a a(n tie^u xa xi?, tha^m la.m qua' nhie^`u va`o quo^'c kho^', la.i ga(.p lie^`n vu. ma^'t mu`a, kho^ng co`n ca'ch gi` bo'p na(.n cu?a da^n, -Da`nh ba`y ra tro` mua ba'n khoa danh -De^? kie^'m cha'c. Tru+o+`ng thi ho^~n -Do^.n : ngu+o+`i vo^ thi la^~n ngu+o+`i -Di theo la`m gia'p ba`i ho^., quan tru+o+`ng tho^ng lu+ng vo+'i si~ tu+? ; co' ke? mo^'i la'i ma` ca?, a(n gia' tru+o+'c la^'y -Do^~ cao, -Do^~ tha^'p ; co' ke? la`m sa(~n ca^u chu+~ ngang nhie^n -Di rao ba'n ba`i thi nhu+ -Di rao ba'n thi.t, ca' ... giu+~a cho+.. Cha(?ng ca^`n Chu'a e'p, ky` thi ho^.i la^`n na`y Quy`nh -Da~ co' chu? -Di'ch u+'ng thi co^'t nha^.p va`o do`ng ngu+o+`i ba't nha'o kia coi thu+? ho. xoay xo+?, lu+`a -Da?o, la`m a(n ra sao. Va`o thi Quy`nh chi? vie^'t qua loa chie^'u le^. xong, ngo^`i ngoa.ch bu't ve~ nguye^.ch ngoa.c. Ma^'y te^n gia'm thi. -Du+o+.c pha^n -Di.nh coi khu vu+.c, cu+' nga^'p nghe' ri`nh mo`. Quy`nh gia? ta?ng kho^ng bie^'t, hu+'ng bu't -De^` mo^.t ba`i tho+ tu+' tuye^.t co^' y' cho bo.n chu'ng tro^ng ro~ :
Va(n chu+o+ng phu' lu.c -Da~ xong ro^`i
Thu+`a gia^'y la`m chi cha(?ng ve~ voi
Nha('n nhu? ma^'y lo+`i cho chu'ng bie^'t
Chu'ng co`n ri`nh to+' chu'ng a(n bo`i
Le't -Do.c tha^'y, ma^'y te^n na`y tu+'c to^'c -De^'n tri`nh quan so+ kha?o. Quan so+ kha?o la.i -Di ti`m quan phu'c kha?o, cu`ng -De^'n ... Trong khi -Do', Quy`nh ngo^`i ro^~i buo^`n tay ve~ the^m ma^'y chu' voi con nu+~a. Ca'c quan tru+o+`ng ke'o -De^'n -Do^ng -Du? ca? ba^`y, Quy`nh tha?n nhie^n -De^` va`o du+o+'i bu+'c bie^'m ho.a 1 :
Voi me., voi con, voi lu'c nhu'c
Chu' so+, chu'c phu'c 2 ru'c ma` coi !
Ca? bo.n te~n to`, ba^'m nhau la?ng. Co^' nhie^n, ky` thi na`y Quy`nh la` ngu+o+`i bi. -Da'nh ho?ng -Da^`u tie^n.
Ky` thi ho^.i thu+' hai - Chu'a va^~n nga^`m sai ngu+o+`i e'p Quy`nh -Di thi, -De^? ne^'u co`n ngang bu+o+'ng Chu'a se~ tha(?ng tay tri. to^.i.
Va`o tru+o+`ng thi, che'p xong -Da^`u ba`i, Quy`nh kho^ng the`m -Do^.ng bu't. O^ng cho^'ng tay va`o ca(`m, -Da?o ma('t nhi`n bao qua't. Lu~ quan tru+o+`ng tu+o+?ng o^ng bi' va(n, -De^'n no'i nho? va`o tai :
- O^ng nghi~ -Du+o+.c -De^'n -Da^u cu+' vie^'t -De^'n -Da^'y, -Da~ co' Chu'a va` chu'ng to^i phu` tro+.. Cho^~ na`o kho' thi` la`m tro^'ng !
Quy`nh ga^.t -Da^`u mi?m cu+o+`i. Nha^n -Da^'y, o^ng na?y ra mo^.t y' ngo^. nghi~nh. "Bo.n na`y xu'i ta "la`m tro^'ng" nghi~a la` cho^~ na`o chu+a nghi~ ra, kho', chu+a vie^'t -Du+o+.c, thi` -De^? gia^'y tra('ng - -De^? xuo^ng, -De^? tro^'ng ! Ta se~ tu+o+ng ke^', tu+.u ke^', du+.a theo lo+`i chu'ng, ta? ngay chie^'c tro^'ng, the^' ma` la.i hay" ... O^ng lu'i hu'i vie^'t va`o ba`i :
... O^ ho^ ! Da tra^u, tang mi't, tu+' ky' tha`nh bu+ng bi't chi co^ng ; -Da'm ho^.i, nha` chay thu+o+.ng ky' -Do^? thi` thu`ng chi hie^.u ...
Kho^ng ro~ lu'c -Do.c ba`i, quan tru+o+`ng co' hie^?u ra(`ng Quy`nh -Da~ la^'y co+' nghe^~nh nga~ng, nghe nha^`m "la`m tro^'ng" -De^? ta? ra "ca'i tro^'ng" nha(`m phi? ba'ng su+. ba^'t lu+.c cu`ng -Da^`u o'c tro^'ng ro^~ng cu?a bo.n chu'ng tu+` vua, chu'a -De^'n quan tru+o+`ng hay kho^ng. Nghe -Da^u bo.n quan tru+o+`ng la.i bi. nha` chu'a ma('ng : "A(n kho^ng ne^n -Do.i, no'i kho^ng ne^n lo+`i ! -De^? Quy`nh la`m la.c -De^`, to^.i o+? ca'c ngu+o+i !"
Ky` thi ho^.i thu+' ba - Nha^n na(m mu+a thua^.n gio' ho`a, -Du+o+.c mu`a toa`n co~i, nha` chu'a thay lo+`i vua Le^, tu+. tay ra -De^` thi hu+o+'ng va`o chuye^.n -Do'.
Mo+? -Da^`u ba`i chi'nh va(n Quy`nh vie^'t ngay hai ca^u "pha'" 3 :
Qua^n ta('c co^?, tha^`n ta('c co^?, -Da'i ha`m quan
Ngu Thua^'n chi co^ng
Thu+o+.ng ung tai, ha. ung tai, i? -Da^`u la.i
-Du+o+`ng Nghie^u chi tri.
Gia?i nghi~a theo chu+~ ha'n, -Da.i y' la` :
Vua ha`nh -Da.o theo phe'p ta('c xu+a, be^` to^i ha`nh -Da.o theo phe'p ta('c xu+a ki'nh ca^?n -De^`u nhi`n nha^.n co^ng o+n vu+a Thua^'n. Ngu+o+`i tre^n ho`a vui. Ngu+o+`i du+o+'i ho`a vui tru+o+'c he^'t nho+` ca^.y ne^`n thi.nh tri. vua Nghie^u.
Mo+'i xem lu+o+'t, Chu'a Tri.nh -Da~ -Di.nh xe^'p ba`i Quy`nh cho -Do^~. Quan -De^` -Die^.u 4 -Du+'ng be^n ca.nh, lie^`n ta^u :
- Kha?i Chu'a xin ngu+o+`i ha~y xe't la.i ky~ ho+n. Tha^`n e trong nhu+~ng ca^u chu+~ a^'y co' ha`m y' kho^ng thua^.n ma` la.i co`n ba^'t ki'nh nu+~a. Ke? ha. tha^`n xin xu+o+'ng theo nghi~a -Do^`ng a^m tru+.c tie^'p -De^? nha` Chu'a thi'nh la~m 1 .
Qua? nhie^n nghe -Do.c la.i Chu'a ta'i ma(.t, su+?ng so^'t vi` nhu+~ng lo+`i phi? ba'ng ta'o to+.n :
- Nha` vua ta('c co^? (ca^m), be^` to^i cu~ng ta('c co^?, -Da'i va`o ha`m bo.n quan da'm ba?o ra(`ng (chu'ng tao) -Dang -Du+o+.c so^'ng du+o+'i tho+`i vua Thua^'n.
- -Du+'a tre^n lo`i tai (ung tai : tho^'i tai), -Du+'a du+o+'i cu~ng lo`i tai, i?a va`o -Da^`u lu~ nha la.i, da'm ba?o ra(`ng (chu'ng tao) -Dang mo+? ma(.t giu+~a -Do+`i vua Nghie^u.
Tre^n gia^'y tra('ng mu+.c -Den, kho^ng ai ba('t be? Quy`nh -Du+o+.c chu+~ gi`, ma(.c du` ba`i cu?a o^ng bi. loa.i.
Ca? ba ky` thi ho^.i, Quy`nh -De^`u tru+o+.t. Nhu+ng Quy`nh the^m no^?i tie^'ng vi` nhu+~ng "ba`i thi ba^'t hu?" a^'y.
Nguye^~n DDu+'c Hie^`n